Zwangerschapsdiabetes

Diabetes tijdens de zwangerschap

Als u zwanger bent, kunt u een hoge bloedglucosewaarde ontwikkelen (zogenaamde zwangerschapsdiabetes).

Lees meer over de oorzaken van zwangerschapsdiabetes, de gevolgen voor uw baby en voor u als moeder, en hoe zwangerschapsdiabetes kan worden behandeld.

Oorzaken van zwangerschapsdiabetes1

De exacte oorzaak van zwangerschapsdiabetes is nog niet bekend. Eén reden zou kunnen zijn dat de hormonen die vrijkomen door de placenta en die de baby helpen groeien, voorkomen dat de insuline goed werkt in het lichaam van de moeder. Dit heet ‘insulineresistentie’.

Zwangerschapsdiabetes ontstaat wanneer het lichaam van de moeder niet genoeg insuline kan produceren voor de extra behoeften tijdens de zwangerschap.

Insuline is nodig om de glucose vanuit het bloed naar de cellen te brengen, waar de glucose in energie wordt omgezet. Als er niet voldoende insuline is, wordt de glucosewaarde in het bloed te hoog (zogenaamde hyperglykemie).

Pregnant woman
Healthy eating during pregnancy

Raadpleeg altijd uw zorgverlener voordat u veranderingen doorvoert in uw levensstijl, behandeling, dieet of lichaamsbeweging.

Gezond eten tijdens de zwangerschap5

Gezond eten is een belangrijk onderdeel van elke zwangerschap, en vooral voor vrouwen met zwangerschapsdiabetes. Over het algemeen moeten de principes van gezond eten worden gevolgd: Vermijd bewerkte voedingsmiddelen, omdat deze lege calorieën bevatten. Geef in plaats daarvan de voorkeur aan groenten en “natuurlijke” voeding. Houd uw koolhydraatinname in de gaten en controleer regelmatig uw bloedglucosewaarde. Gezond eten is een belangrijk onderdeel van elke zwangerschap, en vooral voor vrouwen met zwangerschapsdiabetes.

Koolhydraten hebben de meeste impact op uw bloedglucosewaarde!2

Koolhydraten zijn voedingsstoffen die het grootste deel van de energie voor uw lichaam leveren. Daarom zijn ze erg belangrijk als het gaat om gezond eten! Er zijn verschillende soorten koolhydraten, die uw bloedglucosewaarde op verschillende manieren (snel of langzaam) beïnvloeden. Dit betekent dat u moet letten op het type en de hoeveelheid koolhydraten die u eet.

Wilt u weten hoeveel koolhydraten u eet?
Begin nu met het tellen van de koolhydraten4 in uw maaltijden, drankjes en snacks! Op het voedingsetiket staat hoeveel koolhydraten het voedsel bevat. Voor voedingsmiddelen zonder etiket, zoals verse producten, kunt u een schatting maken van de hoeveelheid koolhydraten die ze bevatten. Als u uw koolhydraatinname en uw bloedglucosewaarde vóór en twee uur na het eten registreert, kan uw diabeteszorgteam zien hoe uw lichaam reageert op verschillende maaltijden en uw individuele medicatie (indien nodig) en uw maaltijdplan dienovereenkomstig afstemmen. Praat met uw arts over welk dieet het beste voor u is.

Tel uw koolhydraten4
Afhankelijk van hoeveel van de verschillende soorten koolhydraten u eet, zal uw bloedglucosewaarde snel of langzaam stijgen. Daarom is het tellen van koolhydraten een goede manier om uw bloedglucosewaarde onder controle te houden.

Dieet en lichaamsbeweging
Een individueel voedingsplan en regelmatige lichamelijke activiteiten maken altijd deel uit van de therapie. Zorgverleners adviseren over het algemeen oefeningen met een matige intensiteit gedurende ten minste 30 minuten per dag, op de meeste dagen. Dit kan onder meer stevig wandelen, zwemmen of zwangerschapsyoga zijn.3

Gevolgen voor u als moeder

De bloedglucosewaarde keert na de bevalling meestal terug naar een normaal niveau. Maar als u het één keer hebt gehad, is er een kans van twee op drie dat het bij toekomstige zwangerschappen opnieuw voorkomt.

Soms onthult de diagnose zwangerschapsdiabetes een reeds bestaande diabetes type 1 of type 2. Als de diabetes al vóór de zwangerschap bestond, gaat deze niet weg en moet de behandeling na de bevalling worden voortgezet.

Vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad, lopen het risico om later in hun leven diabetes type 2 te ontwikkelen.3

Mother with her child
Newborn

Effecten op uw baby

Zwangerschapsdiabetes wordt meestal gediagnosticeerd in de tweede helft van de zwangerschap, terwijl de baby actief groeit. Zwangerschapsdiabetes moet worden behandeld om negatieve gevolgen voor u en de baby te voorkomen!

Bij zwangerschapsdiabetes worden de hoge bloedglucosewaarden doorgegeven van het bloed van de moeder naar de baby. Als de bloedglucosewaarde van de moeder hoger is dan normaal, krijgt de baby ook meer glucose binnen dan normaal. Het opslaan van deze extra energie zorgt ervoor dat uw baby groter wordt en kan leiden tot een aandoening die reuzenbaby of Large-for-Gestational Age (LGA) wordt genoemd.

Vanwege de extra insuline die door de alvleesklier van de baby wordt aangemaakt, kunnen pasgeborenen bij de geboorte een zeer lage bloedglucosewaarde hebben en lopen ze ook een groter risico op ademhalingsproblemen. Baby’s die worden geboren met een teveel aan insuline lopen als kind het risico op zwaarlijvigheid en als volwassenen het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2.4

Zwangerschapsdiabetes behandelen2

Het is belangrijk dat u de aanbevelingen van uw zorgverlener opvolgt en, op diens advies, zo snel mogelijk met de voorgeschreven behandeling begint. Het doel is om de bloedglucosewaarden binnen een gezond bereik te houden dat vergelijkbaar is met dat van zwangere vrouwen zonder zwangerschapsdiabetes.

Een individueel voedingsplan en regelmatige lichamelijke activiteiten maken altijd deel uit van de therapie. Controles van de bloedglucosewaarden en insuline-injecties kunnen ook nodig zijn. Een succesvolle beheersing van zwangerschapsdiabetes kan het risico op een keizersnede helpen verminderen, wat nodig kan zijn als uw baby te groot is.2

Pregnant couple doing yoga

Hypoglykemie vermijden6

Het type en de duur van lichamelijke activiteiten hebben verschillende effecten op de bloedglucosewaarde. Matige lichaamsbeweging kan de bloedglucosewaarde verlagen. Bepaalde glucoseverlagende medicijnen, bijvoorbeeld insuline, kunnen in combinatie met langdurige matige lichaamsbeweging hypoglykemie veroorzaken (de bloedglucosewaarde wordt te laag, wat gevaarlijk kan zijn).

Neem contact op met uw arts als u medicijnen gebruikt om uw bloedglucosewaarde te verlagen. Aan de andere kant kan intensieve lichaamsbeweging de bloedglucosewaarde verhogen, omdat het lichaam opgeslagen glucose vrijgeeft om aan de hoge energiebehoefte te voldoen. Om zeker te zijn, test u uw bloedglucosewaarde voor en na het sporten.

Het controleren van uw bloedgluscosewaarde bij zwangerschapsdiabetes is belangrijk7

Om de negatieve gevolgen van zwangerschapsdiabetes te voorkomen, moet uw bloedglucosewaarde binnen een bepaald streefbereik worden gehouden. Bloedglucosecontrole wordt uitgevoerd met een bloedglucosemeter. U neemt eenvoudigweg een druppel bloed af door in een vinger te prikken en de meter vertelt u hoeveel glucose er op dat moment in het bloed zit. Vraag uw arts naar uw individuele doelwaarde van de bloedglucose.

De beste voorbereiding op bloedglucosetests

Het regelmatig controleren van uw bloedglucosewaarde speelt een fundamentele rol bij het nemen van passende behandelbeslissingen.8 Om betrouwbare resultaten te krijgen, moeten enkele basisvoorbereidingen in acht worden genomen bij het uitvoeren van een bloedglucosetest:

  1. Was uw handen altijd met warm water en zeep, en spoel en droog ze goed af. Sporen van zweet, vocht enz. op de huid kunnen namelijk de metingen9 beïnvloeden
  2. Lancetten zijn producten voor eenmalig gebruik: Zorg ervoor dat u bij elke bloedglucosetest een nieuw lancet gebruikt
  3. Volg de instructies zoals deze in gebruikershandleiding van uw bloedglucosemeter staan vermeld

Deze stappen zorgen ervoor dat een schoon bloedmonster wordt verkregen.

 

Wist je dat?  

Wetenschappelijk bewezen: de  CONTOUR®PLUS BLUE heeft een nauwkeurigheid die de vereiste industrienorm*†8,9 overtreft, wat zorgt voor een betere glykemische controle.

Nauwkeurigheid is belangrijk bij:

  • het nemen van behandelbeslissingen, zoals insulinedosering10,11

  • het verminderen van het risico op hypoglykemie12

  • het verbeteren van je HbA1c13 en het verminderen van lange termijnrisico's14

Voor meer informatie en persoonlijk advies over diabetes en zwangerschap kunt u contact opnemen met uw zorgverlener.

Bronnen:
*Minimum accuracy requirements of ISO15197: 2013 Section 8 standard require ≥95% of the measured values to fall within ±0.83 mmol/L at glucose concentrations <5.5 mmol/L and within ±15% ≥5.5 mmol/L of the referenced method.
An ad hoc analysis demonstrated that 95% of the results were within the error range ±0.48 mmol/L or ±8.7% of the laboratory reference values for glucose concentrations <5.5 mmol/L or ≥5.5 mmol/L, respectively.

1.https://www.diabetes.org/diabetes/gestational-diabetes. Geraadpleegd juli 2024.
2.https://www.diabetes.org/diabetes/gestational-diabetes/how-to-treat-gestational-diabetes. Geraadpleegd juli 2024.
3.Noctor E, Dunne FP. Type 2 diabetes after gestational diabetes: The influence of changing diagnostic criteria. World J Diabetes. 15 maart 2015;6(2):234-44. doi: 10.4239/wjd.v6.i2.234. PMID: 25789105; PMCID: PMC4360417.
4. https://www.diabetes.org/diabetes/gestational-diabetes/how-will-this-impact-my-baby. Geraadpleegd juli 2024.
5. https://www.diabetes.co.uk/gestational-diabetes/preventing-gestational-diabetes.html Geraadpleegd juli 2024.
6. https://diabetes.org/health-wellness/fitness/getting-started-safely. Geraadpleegd juli 2024.
7. Management of Diabetes in Pregnancy: Standards of Medical Care in Diabetes — 2024; Diabetes Care 2024;47(Suppl. 1):S282– S294 | https://doi.org/10.2337/dc24-S015..
8. Christiansen, M et al. Evaluation of user performance and accuracy of a new blood glucose monitoring system. ePoster presented at 14th ATTD 2-5 June 2021, Virtual.
9. International Organization for Standardization. In vitro diagnostic test systems – requirements for blood-glucose monitoring systems for self-testing in managing diabetes mellitus (ISO 15197). International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland, 2013.
10. Eichenlaub M et al (2023) Impact of Blood Glucose Monitoring System Accuracy on Clinical Decision Making for Diabetes Management. J Diab Sci Technol ;1-7 17 (3) 683-689.
11. Richardson J et al (2021) Impact of CONTOUR®PLUS ELITE Blood glucose monitoring system on bolus insulin dosing and blood glucose results variance. ePoster presented at the 14th International Conference on Advanced Technologies & Treatments for Diabetes (ATTD) 2–5 June.
12. Boettcher C et al (2015) Accuracy of Blood Glucose Meters for Self-Monitoring Affects Glucose Control and Hypoglycemia Rate in Children and Adolescents with Type 1 Diabetes. Diab Technol & Therap;17(4) http://doi.org/10.1089/dia.2014.0262.
13. Boye K.S et al (2022) Adv Ther 39:2208-2221. doi: 10.1007/s12325-022-02106-4.
14. Breton MD et al. (2010), Impact of blood glucose self-monitoring errors on glucose variability, risk for hypoglycemia, and average glucose control in type 1 diabetes: an in silico study. J Diab Sci Technol;4(3):562-570..